نگاهی نو به جهان

کار معلمان به عنوان «مدیر یادگیری» : ایجاد فرصت  برای تجربه کردن (فرصتهای یادگیری)

مثال: بچه ها لطفأ صفحه 15 را باز کنید . علی مطالب صفحه 15 را بخوان و بقیه بچه ها گوش دهند. حسین بیائید کنار تخته سیاه این مسئله را حل کنید. بچه ها در گروه فعالیتی خودتان این آزمایش را انجام دهید. و تمرین دادند و تمرین کردن و یاد گرفتن و...

معلم «مدیر یادگیری »  مدیر تغییر رفتار است. برای اینکه تغییر رفتار صورت بگیرد چه باید کرد؟

باید در موقیعتهای مختلف  و با استفاده از امکانات مادی و امکانات معنوی  رفتارها را تغییر داد.

مثال: درس علوم : موضوع تغییر دما

دانش آموزان به گروه های 4 تا 5 نفره تقسیم می کنیم . به هر گروه دماسنج میدهیم از آنها می خواهیم دماسنجهای خود را در فضای آزاد مدرسه  انند حیاط ، کلاس و.. نصب کنند و به فاصله هریک ساعت دانش آموزان هر گروه موظف به بررسی  میزان تغییر درجه حرارت می باشند.  و ساعت 12 هر گروه گزارشی بدهد و گزار ش را در یک نمودار  ستونی  همراه با یاداشت نتیجه  تحویل دهند.

فرصت یادگیری عنوان بررسی تغییرات درجه حرارت  ،میزان تغییر درجه  هوا را اندازه گیری نموده و نتیجه را به صورت نمودار ستونی گزارش می کنند و به این دو پرسش پاسخ می دهند.

 1-به نظر شما چرا درجه حرارت از 7 تا 12 ظهر تغییر کرده است؟

2-نتیجه کار خود را با سایر گروه ها مقایسه کنید و تفاوتها و شباهتها را پیدا کنید؟

( این فرصت یادگیری بود.) 

امکانات و وسایل مورد نیاز: دماسنج –کاغذ –مداد- خط کش

نقش معلم «مدیر یادگیری»

الف- سازمان دادن به فعالیتهای یادگیری دانش آموزان .

ب- جهت دادن به فعالیتهای فردی و گروهی دانش آموزان .

ج- ارزشیابی و کنترل  کلاس و فعالیتها ( میزان تعیین هدفها)

فعالیتهای دانش آموزان: 1- گوش دادن 2- یاداشت برداری 3- مشارکت در کار گروهی 4- رسم نمودن 5- تهیه پاسخ پرسشهای معلم و کتاب 6- ساختن  وسایل مورد نیاز

اساس کار ها در تدریس ایجاد فرصتهای  یاد دهی – یادگیری است.

این فرصت های یادگیری کدامند؟

تغییر رفتار همیشه به معنای پیدایش رفتار های تازه نیست و گاهی به معنای تجدید نظر در رفتار های پیشین است. نگرش طرز تلقی و باور های ما به آنچه که آموخته ایم . آگاهی (بصیرت و یا بینش ) محصول دانستن ، عمل کردن و اعتقاد داشتن است. (هم بدانیم و هم بکار ببریم و هم باور داشته باشیم)

سواد علمی عبارت است از آنچه میدانید و بتوانید بکار بگیرید. و اصول حاکم بر یادگیری (چه کار بکنیم تا یادگیری درست اتفاق بیفتد ) اصول یادگیری به مرور و به وسیله تجربه کشف شده است  اصول یعنی باید ها و نباید ها

اصول حاکم بر یادگیری عبارتند از:

الف- آمادگی  :آمادگی  یعنی از لحاظ جسمی ،عقلی ، عاطفی ، اجتماعی و ... آمادگی لازم داشته باشیم. آمادگی یک بخش در نهاد یادگیرنده است و گنجینه لغات دارد. به اندازه کافی بدنش رشد کرده است. – سلام و احوالپرسی  معلم  با شاگردان – مقدمه اول درس توسط معلم – پرسیدن از درس قبل و...

ب – توجه به تجربیات قبلی: هیچ یادگیری تازه اتفاق نمی افتد مگر از دانش ، مهارتهای قبلی خود و دانش آموزان استفاده کنیم. تعین رفتار ورودی دانش آموزان از طریق ارزشیابی  تشخیصی برای او کار انجام می دهیم. ارزشیابی تشخیصی به منظور تشخیص سطح آمادگی دانش آموزان و آگاهی از تجربیات قبلی دانش آموزان صورت می گیرد.

ج- سومین نکته که ماباید در واقع در اصول حاکم بر یادگیری مورد توجه قرار دهیم «فعالیت یاد گیرنده » است. زیرا وقتی یادگیری رخ می دهد که تعامل رخ دهد. (مغز من بکار بیفتد  و یا عواطف و احساسهای من بکار بیفتد بکار گیری دستها ، اندامها، حواس، عواطف،اندیشه فردو...)

مثال : جرم ماده« آ»= جرم ماده «ب»    و  جرم ماده «ب» = جرم ماده« س»   در نتیجه جرم ماده«س» = جرم ماده« آ» است.از کجا فهمیده اید که  جرم ماده«آ»= جرم ماده «س»  است؟ فکر کرده اید . شما با چه تفکری به این نتیجه رسیده اید؟

  مثال دیگر: در علوم یک باطری و یک لامپ و یک سیم دارید چه بکنیم تا لامپ روشن شود. سیمها را به قطب های مثبت و منفی باطری وصل می کنید شما فکر کرده اید تا راههای برای ساخت مدار الکتریکی  و روشن کردن لامپ برسید. دانش آموزان از یکد یگر بیشتر می آموزند  تا از معلم  فعالیتهای گروهی  و یا مشارکتی  را جدی بگیرید. و فعالیتهای دسته جمعی و اجتماعی بودن را به بچه ها آموزش دهید. معلم مرتبأ باید دانش آموزان را در مسیر صحیح یادگیری  به درستی قرار دهد. معلم باید تغییرات در حال رخ دادن را مرتب کنترل کند و در دفتر یاداشت خود بنویسد. و سیستم رقا بتی را به سیستم رفا قتی تبدیل کنید.

د- تشویق و پاداش :یادگیری که نتیجه خوب  به بار بیاورد ماندگار است. یادگیری که نتیجه بد  به بار بیاورد ناپایدار است. بهترین پاداش یادگیری نتیجه گیری است و تشویق جمعی و گروهی می باشد.

مثال: بچه ها من لذت برده ام از خوب پاسخ دادن شما ُآفرین پسرهای خوب  خیلی خوب جواب دادید.

بچه ها یک صلوات بلند برای سلامتی و موفقیت خودتان در کار گروهی  بفرستید و یا بچه ها یک هورا برای موفقیت خودتان و رسیدنتان به نتیجه آزمایش بکشید و...

بهترین جایزه معنوی است اسم دانش آموزان و یا گرو های دانش آموزی  که خوب فعالیت کرده اند را در برد یا (تابلو)بزنید.

و- تمرین و تکرار آگاهانه :هر گز  از تمرین  برای تدریس استفاده نکنید. جایگاه تمرین بعد از تدریس است.

ه- اصل آزادی (تا بچه ها نخواهند و علاقمند نباشند یاد نمی گیرند.) وقتی استقلال دارند در انتخاب و انجام فعالیتهای درسی و حتی در امر تدریس  بهتر عمل می کنند. مثل اینکه شما در خانه به او این اجازه را بدهید خود رنگ اتاقش ُ رنگ لباسش را انتخاب کند . احساس بزرگی و آزادی می کند و بیشتر حرف مادر و پدر را گوش می دهد. آزادی مساوی است با رفتار در یک چارچوب شناخته شده و پذیرفته شده (شما به بازی والیبال وارد نیستی و یا طرز کار با میکرو سکوپ را نمی دانی و وارد نیستی احساس امنیت نمی کنید ولی وقتی قاعده بازی والیبال و یا طرز استفاده میکروسکوپ را بدانید احساس آزادی و امنیت می کنید. دلپذیر کردن کلاس درس تا حد امکان در جلب توجه دانش آموزان و سازماندهی آموزش و کاهش تداخل و فراموشی دانش آموزان است.

ر- اصول دیگر انتقال یادگیری : معلمان و دانشجو معلمان عزیز احتمال انتقال یادگیری زمانی بیشتر است که میزان شباهت میان عناصر موجود در  دو موقیعت بیشتر باشد اجرای درست و به جای روشهای تدریس مانند روش اکتشافی و و استفاده از آمیخته ای از روشهای مختلف و... در کلاس می تواند به سازماندهی مفاهیم اساسی و انتقال آن به حافظه و ذهن دانش آموز نقش بسزایی دارد. مثال: آهن ربا را یادتان است که سال گذشته درباره آن در کتاب علوم خواندید. و گفتیم که دارای دو قطب است . بچه ها امسال می خواهیم با آهن ربا ی الکتریکی با کمک یکدیگر بسازیم و با طرز استفاده و کاربرد آن آشنا شویم و...